اصلاح پوسیدگی

معمولاً فرش بر اثر آبدیدگی و تا زدن به مدت چند روز و با قرار گرفتن در محل مرطوب پوسیده می شود. در این حالت چنانچه قالی را از عرض و یا طول تا نمایند و کمی فشار بدهند، تارها و پودها پاره شده و صدای شکستگی از آن‌ها شنیده می شود. باید دانست که سوزانکاری بعد از عمل ترمیم پارگی‌ها و سوراخ‌های بزرگ و کوچک، در اطراف سوراخ انجام می گیرد که ذیلاً به طور کامل توضیح داده می شود:

وسایل مورد نیاز:

1. سوزن
2. نخ چله آماده و تابیده متناسب با قالی
3. دمباریک
4. درفش
5. موم (برای کشیدن بر روی نخ چله یا به اصطلاح نخ سون کاری)

سوزن کاری در عرض قالی

اگر تارهای الی پاره شده باشد، به این نوع پارگی، پارگی عرضی قالی گفته می شود که در این حالت سوزنکاری باید در عرض قالی انجام گیرد. ممکن است پارگی به صورت یک برش در عرض باشد و یا ممکن است به صورت پوسیده شدن سطحی از قالی در تارها باشد.

سوزن کاری در پارگی به صورت یک برش در عرض

قالی را از پشت بر روی زمین پهن می کنند و زیر قسمت سوزن کاری را بطری قرار می دهند و سوزن حامل نخ را چند رج پایین تر از اولین تار پاره شده وارد قالی نموده و در امتداد تار حرکت می دهند و از چند رج بالاتر از قسمت بریده شده خارج می کنند و دوباره سوزن را از محل خارج شده داخل قالی کرده و به صورت مورب داخل رج بعدی می کنند. این عمل سوزن کشی را رج به رج انجام می دهند و ورود و خروج سوزن را مطابق شکل شماره ۵۶ کنترل می کنند. از طرفی اگر قالی از ارزش بالایی برخوردار نباشد، می توان به جای رج به رج سوزن کشی، آن را به صورت ۲ و یا ۳ رج یک بار به حالت هفت و هشت سوزن کشی نمود. باید توجه داشت که روش رج به رج محکم تر و بهتر است و حتی در قالی‌هایی که پارگی‌های وسیع و کوچک آن‌ها مرمت شده است، بهتر است عرض آن‌ها را با سوزن کاری عرضی، سوزن کشی کرد تا تارها محکم تر باشند.

طریقه سوزن کاری در پوسیدگی سطح وسیعی از قالی در عرض

ابتدا قالی را از پشت بر روی زمین پهن می کنند و زیر قسمت سوزن کاری قرار می دهند و سوزن حامل نخ را که ته آن گره خورده است داخل چند رج پایین تر از اولین تار پوسیده نموده و در امتداد تار حرکت داده و چندین رج بالاتر از اولین تار پوسیده – که آن رج‌ها سالم هستند – خارج می کنند. در این حالت می توان دو عمل را انجام داد:

ته نخ را گره زده و آن را با قیچی بریده و دوباره ته نخ را گره زده و وارد چند رج پایین تر از دومین تار پوسیده نموده و در امتداد تار حرکت داده و چندین رج بالاتر از تار پوسیده – که آن رج‌ها سالم هستند – حرکت داده و از فرش خارج می کنند و دوباره گره میزنند و سر نخ را با قیچی قطع می کنند. این اعمال را تا انتها انجام می دهند و سپس سر نخ‌های گره خورده را با قیچی بریده و ته نخ را با درفش در قالی پنهان کنند.

در این روش پس از آن که سوزن را از فرش خارج کردند، مجدداً از همان محل خارج شده دوباره پایین تر از تار پوسیده که در آن قسمت دیگر پوسیدگی نیست، از قالی خارج می نمایند و این کار را تا انتها انجام می دهند .(البته در این جا عمل ورود و خروج سوزن در بیرون قسمت پوسیده انجام گیرد.)

سوزن کاری در طول قالی

اگر پودهای قالی پاره شده باشد، پارگی حاصله از پارگی طول قالی می گویند و سوزن کاری در طول قالی انجام می گیرد . پارگی در طول ممکن است به صورت یک برش در طول و یا به صورت پوسیدگی قسمتی از سطح قالی در پودها باشد.
طریقه عمل در پارگی به صورت یک برش در طول قالی

قالی را از پشت بر روی زمین پهن می کنند و زیر قسمت سوزن کاری در قسمت پود، یک بطری قرار داده و سوزن حامل نخ را چند رج عثب تر از اولین پود پاره شده وارد قالی نموده و در امتداد پود حرکت می دهند و از چند رج جلوتر از قسمت بریده شده خارج می نمایند. عمل سوزن کاری را رج به رج و یا به صورت ۲ و یا ۳ رج یک بار، به حالت هفت و هشت انجام می دهند. بهتر است برای جفت کردن قسمت مرمت شده پارگی‌های وسیع و یا کوچک قالی، از سوزن کاری طولی استفاده می شود تا پودها محکمتر شوند.
طریقه سوزن کاری در پوسیدگی سطح وسیعی از قالی در طول

ابتدا قالی را از پشت بر روی زمین پهن نموده و زیر قسمت سوزن کاری بطری قرار می دهند و سوزن حامل نخ را که ته آن گره خورده را چندین رج عقب تر از قسمت پوسیده شده نموده و در امتداد پود حرکت می دهند و چندین رج جلوتر از پود پوسیده سوزن را خارج کنند. در این جا نیز می توان دو عملی که در سوزن کاری عرضی، سطح وسیعی از پوسیدگی قالی گفته شد، در سوزن کاری طولی نیز انجام می دهند. البته به جای حرکت دادن در تار، سوزن کاری در پود قالی صورت می گیرد.

چند نکته :

• در مورد بعضی از فرش‌های ریز باف، به جهت اینکه قسمت سوزن خورده ضخیم نشود، هنگام سوزن زدن، چله‌های داخل هر رج را قطع نموده و از داخل کار بیرون می آورند و سپس سوزن کاری را انجام می دهند.
• شایان ذکر است که در بعضی موارد در خصوص نخ سوزن کشی، به جای ابریشم و یا نخ چله پنبه از خ قرقره استفاده می کنند که این کار اصلاً درست نیست؛ زیرا نخ قرقره دارای مواد پلاستیکی پلی استر است و باعث جمع شدگی قالی میشود.
• اگر سوزن کاری طولی و عرضی برای جفت نمودن قسمت مرمتی پارگی وسیع و کوچک قالی صورت می گیرد، بهتر است که علاوه بر عبور سوزن در امتداد تار، بار دیگر سوزن را به صورت رج به رج، در گوشت قالی عبور داد تا عمل جفت شدن کاملاً صورت بگیرد.هنگام سوزن کشی – چه در طول و چه در عرض – باید چله های پاره و یا پودهای پاره را از داخل به صورت لب به لب و کنار هم، به هم نزدیک کرده و وصل نمود.
• پس از عمل سوزن کاری، تمام قسمت سوزن کاری شده را، بخصوص در سوزن کشی قسمت مرمتی پارگی‌های وسیع و کوچک، با چکشی بر روی آن قسمت می کوبند تا در آن جمع شدگی وجود نداشته باشد و پس از این عمل، پارچه ای روی آن قسمت قرار داده و اتوی سنگینی روی آن می کشند.
• چنانچه ترک خوردگی (پارگی) در چند قسمت از قالی وجود داشته باشد، بهتر است ابتدا به جز آن ترک خوردگی را که اول سوزن کاری می شود، بقیه ترک خوردگی‌ها را با سوزن و نخ چله یا پوک یا نخ دو گره، به صورت زیگزاگ دوخته شود تا آن قسمتها آسیب نبینند.